اکولوژ مزرعه قوها

مزرعه قوها، یک مجموعه اقامتی و گردشگری در روستای کوه‌بیجار از توابع شهرستان لاهیجان در استان گیلان، نمونه‌ای برجسته از تلفیق طبیعت و طراحی انسانی است که در سال 1398 به بهره‌برداری رسید. این مجموعه با مساحتی بالغ بر 45,000 مترمربع، در دل باغ‌های همیشه‌سبز چای و رشته‌کوه‌های البرز قرار گرفته و به‌عنوان یک اکولوژ (اقامتگاه بوم‌گردی) شناخته می‌شود. بوم شناسی مزرعه قوها نه‌تنها یک جای توریستی است بلکه به نوعی سیستم زندست که نشان می دهد چطور آدمها، گیاهان، جانوران و طبیعت می توانند دور هم جمع شده و با هم زندگی کنند.

موقعیت جغرافیایی و آب و هوای اکولوژ مزرعه قوها

مزرعه قوها در فاصله 5 کیلومتری مرکز لاهیجان و در نزدیکی جاذبه‌های طبیعی مانند تالاب سوستان، آبشار شیطان کوه و بام سبز واقع شده است. این موقعیت جغرافیایی، آن را در منطقه‌ای با آب‌وهوای معتدل و مرطوب قرار می‌دهد که به‌طور طبیعی از تنوع زیستی بالایی برخوردار است. نزدیکی به باغ‌های چای، جنگل‌های انبوه و برکه‌های طبیعی، این مجموعه را به یک اکوسیستم کوچک اما غنی تبدیل کرده که در آن انسان و طبیعت به‌صورت هم‌زیستی مسالمت‌آمیز در کنار هم قرار گرفته‌اند.

از منظر بوم شناسی، این منطقه به دلیل قرارگیری در دامنه‌های البرز و نزدیکی به دریای خزر (حدود 30 کیلومتر فاصله)، از شرایط اقلیمی خاصی برخوردار است که امکان رشد گونه‌های گیاهی متنوع، از جمله گیاهان استوایی و بومی، را فراهم می‌کند. مزرعه قوها با بهره‌گیری از این شرایط، گلخانه‌ای منحصربه‌فرد با بیش از 15,000 گونه گیاهی ایجاد کرده که به‌عنوان یکی از جاذبه‌های اصلی آن شناخته می‌شود.

ساختار و اجزای اکولوژیکی مزرعه قوها

مزرعه قوها شامل 13 سوئیت اقامتی است که دور یک برکه مرکزی با ماهی‌های رنگارنگ قرار گرفته‌اند. این برکه نه‌تنها مجموعه را زیباتر کرده، بلکه نقش مهمی در حفظ تعادل اکولوژیکی دارد. آب برکه یک زیستگاه کوچک برای ماهی‌هاست و حضور آن‌ها به کنترل حشرات و حفظ چرخه طبیعی کمک می‌کند. همچنین، تراس‌های سوئیت‌ها که رو به این برکه هستند، تجربه‌ای مستقیم از تعامل با طبیعت را به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهند.

گلخانه مزرعه قوها یکی دیگر از اجزای کلیدی اکولوژی این مجموعه است. این گلخانه با پرورش گیاهان استوایی و بیابانی، تنوع زیستی مصنوعی را به نمایش می‌گذارد. اگرچه این گیاهان بومی منطقه نیستند، اما نگهداری آن‌ها در شرایط کنترل‌شده نشان‌دهنده تلاش برای ایجاد یک اکوسیستم پایدار و آموزشی است. راهنمایی که همراه بازدیدکنندگان می رود حتما این نکته را یادآور می شود که در گلخانه برخی گیاهان سمی یا کمیاب هستند و نباید به آنها دست زد.
علاوه بر این، مجموعه دارای امکاناتی مانند مسیرهای پیاده‌روی، بازی هزارتو (ماز) با شمشادها، و فضاهای تفریحی است که همگی با هدف کمترین آسیب به محیط طبیعی طراحی شده‌اند.

تنوع زیستی اکولوژ مزرعه قوها

تنوع زیستی مزرعه قوها به دو بخش طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌شود. بخش طبیعی شامل گونه‌های بومی منطقه مانند درختان چای، بید مجنون و ... است که به‌طور خودبه‌خود در این اکوسیستم حضور دارند. بخش مصنوعی نیز شامل گیاهان گلخانه‌ای و حیواناتی مانند اسبچه‌های کاسپین و پرندگان کمیاب است که به‌عنوان جاذبه‌های گردشگری به مجموعه اضافه شده‌اند.

امکانات اکولوژ مزرعه قوها

•  این مجموعه 13 واحد اقامتی دارد. 7 تا تک خوابه، 5 تا دو خوابه و 1 سه خوابه که امکانات یک هتل را دارا هستند.
• جاده ها اکثرا آسفالت هستن ولی داخل روستا ممکن است مسافت کمی آسفالت نباشد و باریک شود.
• پارکینگ و سرویس بهداشتی در مجموعه وجود دارد. پارکینگ برای افرادی که اقامت دارند در داخل مجموعه و برای دیگر افراد خارج از مجموعه وجود دارد. همه پارکینگ ها غیر مسقف هستند.
• مجموعه دارای رستوران، کافی شاپ و فروشگاه فروش محصولات محلی است.
• استخر و ماهی درمانی، ماساژ، باشگاه ورزشی، مینی گلف و هزارتوی شمشادی از دیگر امکانات منطقه است.
• عکاسی در این مجموعه آزاد است. این مکان پر از سوژه های فوق العاده برای عکاسی است.

نکات بازدید از اکولوژ مزرعه قوها

• بازدید از کل این فضا با استفاده از تورهایی است که همراه با راهنما در نظر گرفته شده است. این تورها با پرداخت ورودی امکان پذیر است.
• علاوه بر تورها این امکان نیز وجود دارد که برای صرف صبحانه، ناهار، قهوه و ... به این مکان بروید و از برکه دیدن کنید. البته که شرایط اقامت نیز در این مکان مهیاست.
• در فصل های شلوغ برای تور و یا اقامت، قبل از رفتن به مجموعه حتما تماس بگیرید و رزرو کنید و یا از وضعیت ساعت های بازدید و سایر شرایط آگاهی پیدا کنید.
• برای استفاده از خدماتی مثل ماساژ و یا استخر خصوصی و یا ماهی درمانی حتما با مجموعه هماهنگ کنید و رزرو کنید.
• در بازدید از گیاهان به هیچ وجه به آنها دست نزنید. همچنین در بازدید از جانوران به آنها غذا ندهید.

تعامل انسان و طبیعت در اکولوژ مزرعه قوها

یکی از ویژگیهای جذاب اکولوژ مزرعه قوها این است که چطور آدمها را می شود با طبیعت پیوند داد. این مجموعه با تورهای داخلی که دارد، بازدید کننده ها را دعوت می کند تا بخش های مختلف را ببینند، از گلخانه گرفته تا باغ گیاه شناسی. انگار یک سفر کوچک در دل طبیعت می روند. همچنین پذیرایی با چای ذغالی لاهیجان و شیرینی‌های محلی در این تورها، نه‌تنها تجربه‌ای فرهنگی ارائه می‌دهد، بلکه از محصولات محلی حمایت می‌کند.

فعالیت‌هایی مانند مینی‌گلف، باشگاه ورزشی، و مسیرهای پیاده‌روی، طوری طراحی شده‌اند که کمترین آسیب را در همزیستی بومی طبیعی ایجاد کنند. 

به‌عنوان مثال، هزارتوی شمشادی از گیاهان بومی ساخته شده و به‌عنوان یک جاذبه طبیعی عمل می‌کند، بدون اینکه به محیط آسیب برساند. این رویکرد نشان‌دهنده تلاش برای ایجاد توازن بین نیازهای انسانی و حفظ طبیعت است.

پایداری و چالش‌های اکولوژ مزرعه قوها

مزرعه قوها با استفاده از سیستم‌های اعلام حریق، پنجره‌های دوجداره، و پکیج‌های گرمایشی در سوئیت‌ها، مصرف انرژی را بهینه کرده و اثرات زیست‌محیطی را کاهش داده است.
با این حال، چالش‌هایی نیز وجود دارد. افزایش تعداد گردشگران می‌تواند فشار زیادی بر اکوسیستم شکننده این منطقه وارد کند. مدیریت پسماند، کنترل آلودگی صوتی، و حفظ تنوع زیستی در برابر توسعه بیشتر، از جمله مسائلی است که نیازمند توجه مداوم است. علاوه بر این، وابستگی به منابع محلی مانند آب برای برکه و گلخانه، در صورت کاهش بارندگی یا تغییرات اقلیمی، می‌تواند پایداری مجموعه را تهدید کند.

اکولوژ مزرعه قوها کجاست

اکولوژ مزرعه قوها در فاصله حدود 5 کیلومتری از مرکز شهر لاهیجان، در روستای کوه بیجار، انتهای کوچه شهید ستوده قرار دارد.