برج قربان

• 1397/02/24
• 0 کامنت
• 1875 تعداد بازدید

برج قربان، مدفن شیخ السلام حسن بن عطار حافظ ابو العلاء همدانی و جمعی از امرای سلجوقی و از آثار تاریخی قرون هفتم یا هشتم هجری است. در سال ۱۳۱۲ و در حین انجام تعمیرات درزیر برج سردابی یافتند که کلیه قبور اشاره شده در آنجا قرار داشتند. بر روی یکی از قبرها که در وسط برج بر روی طاق سردابه قرار دارد، متن زیر بصورت برجسته و در شش سطر، حجاری شده است:

یا غفار الذنوب هذا قبر المرحوم المغفور الواصل الی رحمه اله تعالی محمد فی شهر ذیحجه الحرام عند له سنه ۱۰۹۰. تاریخ ذکر شده ارتباطی با زمان ساخت بنا ندارد و ممکن است ۱۰۰۹ باشد. این سنگ به دوره صفویه تعلق دارد.

بنای مورد نظر، تاکنون چندین­ بار مرمت و بازسازی شده است.

ابوالعلی حسن عطار

ابوالعلی حسن عطار، از بزرگان ادب و از مشاهیر نحو و لغت و حدیث بود. عثکل جد اعلای او عرب تبار بوده ولی او و پدرانش همدانی بوده‌اند. وی در سال ۴۸۸ هجری قمری تولد یافت و در سن ۷۹ سالگی، در همدان وفات یافته است. از جمله تالیفات وی، کتاب الهادی و زادالمسافرین در ۵۰ مجلد می‌باشد. او در طول زندگی، وقت خویش را با قرآن و حدیث گذرانده و به ارشاد مردم زمان خود پرداخته‌است. سپس به همدان مراجعت نموده و در محلی که برج قربان نامیده می‌شود و در گذشته باب‌الاسد خوانده می‌شود می‌زیسته‌است.

وجه تسمیه برج قربان

در جریان شورش افغان ها، در اواخر دوره صفویه، فردی به نام قربان، این محل را سنگرگاه خود کرد و از اهالی محل دفاع و شورشگران را دور نمود. از این جهات مسجد و بقعه، به نام وی شهرت یافته است.

ویژگیهای برج قربان

برج قربان به طور کلی از سه طبقه سرداب، بدنه و گنبد تشکیل شده است. بنا، یک برج دوازده ضلعی آجری، با گنبدی هرمی شکل دوازده ترک آجری دارد. گنبد آن از داخل به صورت نیمدایره دیده می شود و ارتفاع آن ۱۶ متر است. طول اضلاع دوازده گانه برج از بیرون بیش از دومتر واز درون کمی بیش ازیک متر است.برج قربان هیچ گونه کتیبه و تزئیناتی ندارد.

ورودی بنا در سمت شرقی و از یکی از اضلاع دوازده گانه است. کل بنا از آجر با ملات ساروج ساخته شده ولی در بخش هایی که مرمت شده از آجرهای جدید با مصالح گچ و خاک استفاده کرده اند.

قسمت خارجی بنا را طاقنماهایی با عمق ۱۵ سانتی متر و پهنای ۱۲۳ سانتی متر (در هر ضلع) تشکیل می دهد که هر یک به وسیله یک گوشواره، از سطح خارجی جرزهای دوازده گوشه، به عقب نشسته است و در قسمت داخلی برج نیز، طاقنماهایی به عمق ۲۰ سانتی متر و عرض ۹۰ سانتی متر وجود دارد.

تا چندی پیش، برج قربان با ساختمانهای مسکونی اطراف، محاصره شده بود ولی هم اکنون بنا به کلی از هر سو آزاد بوده و با مرمت‌های انجام گرفته در آن، از وضعیت مطلوبی برخوردار است.

برج قربان کجاست

برج قربان، در محل زندها و شرق شهر همدان، بین چهار باغ شهید مدنی و خیابان طالقانی جنب دبیرستان ابن سینا، در استان همدان واقع است.