به زمین‌هایی که برای پرورش گل و گیاه، میوه، سبزیجات، بوته‌ها، و درختان زیبا، حصارکشی شده باشند، باغ می‌گویند.

ریشه‌شناسی واژه باغ

صورت فارسی میانه کلمه، همان باغ و صورت فارسی باستان آن باگَ بوده‌ است که به معنی بخش یا تقسیم یا قطعه زمین زیر کشت می باشد.

باغ، واژه‌ای فارسی است که در پهلوی و سغدی نیز به همین شکل بکار برده می‌شده. دیگر واژه به‌کار رفته در زبان‌های ایرانی، برای باغ، واژهٔ «پردیس» است که این خود واژه‌ای است برگرفته از پارسی باستان، به معنی باغ و بوستان. این واژه در پهلوی پالیز شده و در فارسی دری هم بکار رفته‌ است، هرچند که امروز پالیز را کشتزار خیار و هندوانه و گاه سبزیکاری گویند.

سبک های باغ سازی

-باغسازی مصر

مصریان در آن زمان از گیاهانی مانند گیاهان زینتی، درختان، گیاهان رونده، پیچک ها (مو) و گیاهان گلدار در این گونه فضاها استفاده می کردند که به صورت متقارن بوده است. سیستم باغ سازی در مصر باستان به صورت باغ های کشاورزی بوده است. وسط این باغ ها حوض آبی تعبیه می شد. در اطراف باغ یک ردیف درخت در کنار دیوار باغ کاشته می شد تا از نفوذ بادهای صحرا به داخل جلوگیری شود.

-باغسازی بین النهرین

احترام به محیط طبیعی و تقدیس آن، تراس‌های مشجر ساخته شده بر روی یکدیگر و ارتفاع باغ - بنا از ویژگی‌های این دوره از باغ‌سازی بوده است.

باغ‌های معلق بابل از قدیمی‌ترین باغ‌های کهن جهان است که ۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح و همزمان با سلسله‌ی پادشاهان پارسی بنا شده است. باغ‌های معلق جزو عجایب هفت‌گانه‌ی جهان به شمار می‌روند و به خاطر سیستم کاشت گیاهان، پنج طبقه بودن و سیستم‌های پیشرفته‌ی آبیاری، مورد توجه هستند.

-باغسازی مشرق زمین

سبک باغ‌سازی مشرق زمین از کشور چین آغاز و بعدها به ژاپن آورده شد و در آنجا توسعه یافت. امروزه این باغ‌ها را بیشتر به نام باغ‌های ژاپنی می‌شناسند. در این باغ‌ها غالباً از گیاهان معطر و خوشبو با خواص داروئی استفاده می‌شده و به شکل‌های هندسی، کمتر پرداخته شده است. سنگ، آب و گیاه، سه عنصر تشکیل‌دهنده‌ی این باغ‌ها بوده‌اند. فانوس‌ها یکی از اجزاء فرعی این باغ‌ها هستند که به عنوان سمبل روشنائی در طراحی استفاده می‌شدند.
باغ‌های ژاپنی را به دو گروه تقسیم می‌کنند: باغ‌های آئینی که به هیچ عنوان به شکل طبیعت نیستند و بیشتر جنبه‌ی مذهبی دارند و باغ‌های طبیعی.

-باغسازی رم و یونان باستان

یونانیان در زمینه‌ی فلسفه، نمایش، نقاشی، مجسمه‌سازی و معماری همواره پیشگام بوده‌اند.
باغ‌سازی از زمان افلاطون و ارسطو (دوران کلاسیک) وجود داشته، اما در این دوران شهرها ملاک زیبایی بودند نه باغ و طبیعت. در واقع هنر باغ سازی پس از اسکندر اهمیت یافت.

-باغسازی ایرانی

مهم‌ترین مشخصه‌ی باغ ایرانی که آن را در یک نگاه از باغ‌های ملل دیگر متمایز می‌کند، هندسه‌ی حاکم بر آن است. شکل باغ در ایران از دیرباز همواره با طبیعت و میزان آب، تناسب داشته است. برخی از عناصر اصلی شکل‌دهنده‌ی این هندسه محورهای آب، گستردگی دید، هندسه‌ی مستطیلی، تقارن و مرکزیت است که بیشتر در کوشک‌ها دیده می‌شود. پاسارگاد را ریشه‌ی معماری این گونه باغ‌ها دانسته‌اند.

-باغسازی فرانسوی

به طور کلی، باغ فرانسوی عبارت از فضای بزرگتری است که با استفاده از مجسمه‌ها و آب‌نماهایی که به نظم درآمده‌اند، یک مجموعه را تشکیل می‌دهد. این‌گونه باغ‌ها را در زمین‌های صاف و هموار و یا در زمین‌های شیب‌دار، در انتهای یک ساختمان یا یک قصر بنا می‌کرده‌اند.

-باغسازی انگلیسی

در طرح‌های سنتی و قدیمی انگلستان سعی بر این بوده که از خطای چشم در مورد ترکیب رنگ‌ها، کاشت درختان و درختچه‌ها با نظم ردیفی پشت سرهم و همچنین ایجاد تپه‌ماهور، برکه و یا دریاچه‌های مصنوعی استفاده شود.
در این‌گونه طرح‌های کلاسیک خیابان‌های باریک و از دو طرف پوشیده از درختان و همچنین کاشت تک‌درخت در فضای بزرگ مرسوم بوده است. سبک باغ‌سازی در انگلستان کم و بیش متاثر از سبک‌های ایتالیایی و فرانسوی بوده و باید اضافه کرد که باغ‌های انگلیسی از تاثیر افکار خاور دور نیز بی‌بهره نبوده است.

-باغسازی روسی

سبک باغسازی در روسیه شدیداً تحت تاثیر باغسازی فرانسوی، ایتالیایی و انگیسی است. از جمله مهمترین عناصر باغهای روسی می توان به بناهای گنبدی طلایی که نمایانگر قدرت و شکوه امپراطوری روسیه هستند، حصار باغ، بنای سردر باغ، راههای شعاعی منشعب موسوم به پنجه غازی، دالانهای سبز حرص شده، فضاهای نیایش و تعداد فراوان تندیسها و سردیس ها اشاره کرد که نحوه چیدمان و شکل آنها در باغ متفاوت است.

آشنایی با باغ های تاریخی