استان فارس یکی از استانهای جنوب ایران و مرکز آن شیراز است. استان فارس با وجود جاذبههای متعدد فرهنگی، تاریخی، طبیعی و مذهبی، یکی از مراکز مهم گردشگری ایران است. این استان از شمال به استان اصفهان، از شرق به استانهای یزد و کرمان، از جنوب به استان هرمزگان و از غرب به استانهای کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر محدود میشود.
در چند هزار سال پیش، در این ایالت اقوام بومی این سرزمین به ویژه ایلامیان سکونت داشتهاند. مردم آریایی نژاد پارس، مشخص نیست کی به فلات ایران آمدهاند. مؤسس پادشاهی پارس هخامنش است. پایتخت او شهری بودهاست به همین نام که خرابههای آن هنوز باقی است. پارسیان که خود حکومتی محلی و تحت الحمایه مادها در نواحی پارس (فارس کنونی) تشکیل داده بودند، به تدریج قدرت یافتند و سرانجام کوروش کبیر، بنیان گذار امپراطوری هخامنشیان، حکومت ماد را منقرض نمود. شاهنشاهی هخامنشی به دست اسکندر مقدونی برافتاد.
بعد از اسکندر و در زمان سلوکیان کشور ایران جزو مستملکات یونان بود تا سرانجام پارتها قیام کردند و توانستند با جنگهای متعدد دولت اشکانیان را تأسیس کنند. همزمان با کاهش قدرت اشکانیان و نارضایتی عمومی که پیش آمده بود، اردشیر بابکان از سرزمین پارس قیام کرد و سرانجام در نبرد با اردوان پنجم به پیروزی رسید و سلسله ساسانیان را پایه گذاری نمود.
مسلمانان نخستین بار در زمان خلافت عمر اقدام به تسخیر سرزمین فارس کردند. در زمان ضعف قدرت خلافت امویان در قرن سوم هجری قمری، فارس به تصرف یعقوب لیث موسس سلسله صفاریان درآمد. پس از آن، آل بویه فارس را تصرف کرد. پس از آل بویه، سلجوقیان بر فارس مسلط شدند. با ضعف سلجوقیان، سنقرابن مودود، دودمان اتابکان فارس را تأسیس کرد. چندی نگذشت که فارس به دست امرای مغول افتاد.
در ۷۵۴ هجری قمری، امیر مبازرالدین محمد پادشاه سلسله آل مظفر، فارس را تصرف کرد. در سال ۹۰۹ هجری قمری، فارس تخت استیلای شاه اسماعیل صفوی درآمد. در جنگ میان نادرشاه و افغانیان، فارس رنج و ویرانی فراوانی دید. این جنگ با شکست افغانیان پایان یافت. پس از مرگ نادر شاه، بار دیگر فارس دستخوش پریشانی شد. با روی کار آمدن کریم خان زند صلح و آبادی به این ناحیه بازگشت. شیراز را پایتخت خود گردانید.
پس از مرگ کریمخان، بر سر جانشینی او میان بازماندگانش اختلاف پدید آمد و سرانجام، لطفعلیخان زند به فرمانروایی رسید. پس از آن، فارس در جنگهای بین لطفعلیخان زند و آقا محمد خان قاجار آسیب فراوان دید و سرانجام قاجاریه حکومت یافتند.
فارس در کتیبههای هخامنشی به صورت پارسه و در نوشتههای یونانی به شکل پرسیس آمده و فارس و فارسی شکل عربی شده پارس و پارسی هستند. فارس منطقهٔ وسیعی است که قسمتی از نیمروز و نیمروز باختری کشور ایران را فراگرفته و تقریباً از یازده سده پیش از میلاد مسیح محل سکونت یکی از طایفههای آریایی بنام پارس بوده و بهمین مناسبت به پارس موسوم گردیده است.
دارابگرد، داراگِرد یا دارابجرد شهری پررونق و دایره ای شکل و به نوعی نخستین پایتخت شاهنشاهی ساسانیان بوده است که بعد از این دوره اهمیت خود ...
شاهچراغ، مسجد و آرامگاهی است که در آن، حضرت میر سید احمد، فرزند امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) دفن شده است. احمدبن موسی، در ...
ارگ کریمخانی در دوره سلسله زندیه و در مرکز شهر شیراز ساخته شده و پس از اینکه کریم خان زند این شهر را پایتخت خود و این مکان را به عنوان محل زندگی ...
تنگه بلاغی یا تنگه هخامنشی، تنگهٔ دراز و گودی است که حدود ۱۲ کیلومتر درازا و ۲۰۰ تا ۵۰۰ متر عرض دارد ولی قابل عبور نیست زیرا رودخانه پلوار یا سیوند ...
آرامگاه کوروش بزرگ، مقبره کوروش دوم هخامنشی، ملقب به کوروش بزرگ یا کوروش کبیر است که در فاصله حدود یک کیلومتری جنوب غربی کاخهای پاسارگاد ...
مجموعه پاسارگاد، مجموعه ای از سازه های باستانی برجایمانده از دوران هخامنشی است که دربرگیرنده ساختمانهایی چون آرامگاه کوروش بزرگ، مسجد ...
خانه زینت الملک یا زینت الملوک، در ضلع غربی باغ نارنجستان قوام قرار دارد و به دلیل سکونت خانم زینت الملک قوامی، دختر حبیب الله خان (قوام الملک چهارم) ...
مجموعه باغ نارنجستان قوام مجموعه ای از ابنیه تاریخی و سکونتی است که بعد از به حکومت رسیدن قوام السلطنه در فارس، (در سال ۱۲۵۲ ه. ق)، در محله ...
نقش رجب در دامنه کوه قرار دارد و محوطه غار مانند روبازی است که بر سه بدنه شمالی، شرقی و جنوبیش، سه مجلس از مراسم تاجگذاری شاهان ساسانی ...
شاهان ساسانی صحنههای تاجگذاری و جنگها و افتخارات خود را در محوطه نقش رستم تراشیدهاند. نقش رستم در دوران ساسانی جایگاه مقدسی بوده است ...
کعبه زرتشت، بنای سنگی چهارگوش و پلهداری است که در محوطه نقش رستم و در فاصله ۴۶ متری و روبروی آرامگاه داریوش دوم قرار گرفته است. بر بدنهٔ ...
چهار مقبره صخره ای، از شاهان هخامنشی، در نقش رستم، باقی مانده است که مقبره های داریوش اول، خشیارشا، اردشیر اول و داریوش دوم می باشد ...
نقش رستم محوطه ای باستانی است که یادمانهایی از عیلامیان، هخامنشیان و ساسانیان را در خود جای دادهاست و آرامگاه چهار تن از پادشاهان هخامنشی ...
کاخ صدستون که دومین کاخ مجموعه تخت جمشید، از نظر وسعت است، صد ستون دارد که هر کدام ۱۴ متر ارتفاع داشتهاند. البته بنای دیگری در خزانه ...
کاخ سهدر، تالار شورا، دروازه شاهان، سه دروازه، سه دری یا کاخ مرکزی، در مرکز کوشک شاهی تختجمشید قرار دارد. قبل تر بنای این کاخ را به داریوش بزرگ ...
کاخ هدیش که کاخ خصوصی خشایارشا بوده، در مرتفعترین قسمت صفهٔ تخت جمشید قرار دارد. هدیش به معنای جای بلند است و چون نام زن دوم خشایارشا ...
کتیبه های یادگاری از هخامنشیان، در دوران های پس از هخامنشیان، توسط اشخاصی مانند شاپور دوم، عضدالدوله دیلمی، بهاءالدوله دیلمی، علی آققویونلو ...
کاخ تَچَر، کاخ تچرا، تالار آینه یا کاخ اختصاصی داریوش بزرگ به معنای خانه زمستانی از نخستین کاخهایی است که بر روی صفه تخت جمشید کشف گردید. سنگهای ...
کاخ آپادانا یا کاخ بار داریوش و خشایارشا یکی از کاخهای اندرونی و از قدیمی ترین کاخ های تخت جمشید است که به فرمان داریوش کبیر، ساخت آن آغاز و در ...
بسیاری از اطلاعات موجود که در مورد پیشینهٔ هخامنشیان و فرهنگ آنها در دسترس است به خاطر کتیبه ها و گل نوشتههایی است که در این کاخها و بر ...
تخت جمشید یا پارسه (یا پرسپولیس، پرسهپلیس، هزارستون، صدستون یا چهلمنار) نام یکی از شهرهای باستانی ایران است که طی سالیان پیوسته، پایتخت باشکوه ...
کاخ اردشیر بابکان در دوران اردوان پنجم واپسین پادشاه اشکانی به دست اردشیر بابکان بنیادگذار سلسلهٔ ساسانی در سده ۳ میلادی ساخته شد. به انگیزه ...
چشمه فدامی چشمه ای است که در دل گرمای سوزان، از دل کوه می جوشد. چشمه ای که حدود یک متر مکعب در ثانیه آبدهی دارد. چشمه ی فدامی پس ...
سعدیه محل زندگی و دفن سعدی، شاعر برجستهٔ پارسیگوی است. این اثر را محسن فروغی طراحی کرده است. در اطراف مقبره سعدی، قبور زیادی از بزرگان ...
حافظیه یا آرامگاه حافظ نام مجموعهای آرامگاهی است که آرامگاه حافظ شیرازی شاعر برجستهٔ ایرانی را در خود جای داده است. این مجموعه ۴ درب ورودی-خروجی ...
تنگ بستانک منطقه ای سرسبز و رویایی در شهرستان مرودشت است که به خاطر منظره سرسبز و شگفت انگیزش بهشت گمشده ایران نامیده شده است ...
باغ ارم یک باغ ایرانی تاریخی در شهر شیراز است و شامل چند بنای تاریخی و باغ گیاهشناسی میشود. مساحت آن حدود ۱۱۰۳۸۰ مترمربع و زیربنای آن حدود ...
امروزه بهجز اکثریت فارسیزبان، اقوام مختلفی نیز در این استان زندگی میکنند؛ از جمله لرها، قشقاییها، عرب خمسه و لک و ... که هر یک به گویشها و زبانهای مختلفی مانند فارسی، لری، لارستانی، قشقایی، سیوندی، دوانی، اردکانی، عربی و کهمرهای (بککی) سخن میگویند.
قالی، گلیم، گبه، خاتم، معرقکاری روی چوب، منبت کاری چوب، نقاشی روی چوب و سفال و سرامیک، کاشی معرق و کاشی هفت رنگ، طراحی و نگارگری، قلمزنی روی نقره، آینهکاری و گچبری، دوخت لباسهای محلی، عروسکسازی، پیکرتراشی، نمدمالی، رودوزیهای سنتی، بافتنی، نقشهکشی فرش و گلیم و ...
عرقیات، مسقطی، نان یوخه، ترشیجات، آبلیمو، حنا، کلوچه، نان فسایی، انار، صنایع دستی مانند خاتمکاری و نقرهکاری و گبه و ...
آش کارده، آش سبزی صبحانه، کلم پلوی شیرازی، کوفته هلو، دو پیازه آلو، کوفته سبزی، فالوده، دمپخت عدس، شکر پلو، آش انار، یخنی نخود، قرمه به، رب پلو، یخنی عدس کلم، حلیم بادمجان، مهیاوه حلوای کاسه، دوای آرد و روغن، آش ماست، پاچه پلو، قنبرپلو، آب پیازک، رنگینک، شامی و ...
حافظ، سعدی، سلمان فارسی، ابن مقله، حسین بن منصور حلاج، میرزا جهانگیرخان شیرازی، آقا لطفعلی صورتگر شیرازی، آیت الله میرزای شیرازی، میرزا احمد نیریزی، روزبهان بقلی فسایی، میرزا صالح شیرازی و ...
آب و هوای استان فارس در نقاط مختلف این استان به سه گونه کوهستانی، معتدل و گرم تقسیم میشود. ناحیه اول ناحیه کوهستانی شمال، شمال غربی و غرب است که دارای زمستانهای سرد و پوشش گیاهی قابل توجه است. ناحیه دوم ناحیه مرکزی میباشد که در زمستانها آب و هوای نسبتاً معتدل توأم با بارندگی و در تابستانها هوایی گرم و خشک دارد. ناحیه سوم نواحی شرقی میباشد که به علت کاهش ارتفاع و پهنا و نحوه استقرار کوهها، میزان بارندگی این ناحیه در فصل زمستان نسبت به دو فصل بهار و پاییز کمتر است. هوای این ناحیه در زمستانها معتدل و تابستانها بسیار گرم است.