استان سیستان و بلوچستان یکی از استانهای جنوب شرقی ایران و مرکز آن زاهدان است. این استان از شمال غرب به استان خراسان جنوبی، از شرق به کشور پاکستان و کشور افغانستان، از جنوب به دریای عمان، از سمت جنوب غربی به استان هرمزگان و از سمت غرب به استان کرمان محدود میشود.
سرزمین اساطیری سیستان و بلوچستان شامل سه منطقه سیستان، سرحد و مکران بود.
سیستان و بلوچستان از دو ناحیه سیستان و بلوچستان تشکیل شدهاست. سرزمین اساطیری سیستان که قسمت شمالی استان را در برمی گیرد، در کتاب اوستا، یازدهمین سرزمینی است که «اهورامزدا» آفریده است. همچنین زادگاه رستم دستان قهرمان حماسی شاهنامه فردوسی میباشد. اولین فرمانروای معروف ایرانی این سرزمین بعد از اسلام، یعقوب لیث صفاری بود. همچنین یعقوب لیث صفاری پس از شکست اعراب، زبان فارسی را به عنوان زبان رسمی کشور اعلام کرد. بعد از صفاریان، سامانیان، غزنویان و سلجوقیان نیز هر یک، مدتی در این سرزمین فرمان راندهاند.
در زمان خلافت خلیفه دوم، سرزمین بلوچستان به وسیله عربها فتح و یکی از سرداران عرب به عنوان حاکم آن منصوب شد، ولی در اثر مخالفتها و جنگهای مردم بلوچستان با وی، سرانجام این سرزمین را ترک کرد در سال سیصد و چهار هجری قمری، سرزمین بلوچستان به وسیله دیلمیان فتح گردید. در زمان حکومت سلجوقیان در کرمان، منطقه بلوچستان نیز توسط آنها اشغال و تابع کرمان شد.
سیستان که صورت تغییر یافته سجستان یا سکستان است به معنای سرزمین قوم سکا است و بلوچستان نیز محل سکونت قوم بلوچ است.
نام بومی سیستان زرنک بوده است و پس از هجوم سکاها به این ناحیه در سال ۱۲۸ قبل از میلاد به سجستان تبدیل شده است. نیمروز نام دیگر سیستان است.
نام نواحی بلوچستان در کتیبه های میخی داریوش، در بیستون و تخت جمشید، «مکه» آمده است. در زمان قدیم در سرزمین بلوچستان باتلاق بسیار وجود داشت و «اراینا» یا «ایرینا» در زبان سانسکریت به معنی باتلاق است و برخی معتقدند از ترکیب این کلمه با کلمه «مکا» کلمهای پدید آمد که به مرور زمان به مکران تبدیل شد.
ساحل شب تاب بندر تنگ یکی از شگفت انگیزترین جاذبه گردشگری ایران است که تنها چند ماه از سال در چابهار قابل دیدن است. البته این شگفتی زیبا ...
تالاب لیپار که به تالاب صورتی نیز معروف است در تنگه و درهای صخرهای که مشرف به کوه است قرار دارد که در آن آب دریای عمان به صورت ایستا شده ...
روستای دَرَک، روستایی ساحلی است که در راه دو بندر مهم جنوب، (بندر چابهار و بندرعباس)، قرار گرفته که به دلیل کمتر شناخته شده بودن، هنوز هم بکر باقی ...
غار صداکی یکی از جاذبههای بکر و منحصر بفرد است که در ارتفاع حدود هزار و پانصد متری رشته کوه بیرک قرار دارد. این غار یکی از غارهای بزرگ، اما ناشناخته ...
کوههای مینیاتوری چابهار یا کوههای مریخی چابهار نام کوههایی با ساختار و شکل ویژه است که به دلیل نوع و وضعیت فرسایش و گونهٔ رسوبی خاص، اشکالی ...
کوه خواجه (کوه اوشیدا) یا (کوه رستم)، تنها عارضه طبیعی در دشت سیستان است که دارای آثار تاریخی همچون کاخ، آتشکده، زیارتگاه خواجه مهدی و قبرستانی ...
در روزگاران دور که بشر تازه یکجا نشین شده بود، شهری در سیستان پدید آمد که به گفتهی باستانشناسان به لحاظ بافت شهری، جمعیت، برنامه ریزی شهری و ...
مردم استان سیستان و بلوچستان از قومیتهای سیستانی و بلوچ میباشند که سیستانیان به زبان فارسی با گویش سیستانی صحبت می کنند و بلوچها به زبان بلوچی صحبت می کنند.
سوزن دوزی (انواع آن شامل ابریشمدوزی، گلابتوندوزی، پتهدوزی، سرمهدوزی، شمارهدوزی، پولکدوزی، منجوقدوزی، پیلهدوزی، خامهدوزی و ...)، سکه دوزی، دودنی بافی، سفالگری، زرگری، قالی بافی، حصیربافی، چادربافی، لنج سازی و ...
شیرینی لندو، صنایع دستی استان مانند دودنی، انواع سوزن دوزی، حصیر، سفال و ...
پلو زعفرانی، تباهگ، تجکی، ستو، دوغ برک، دوغ پای، سوزی، چنگالی، لنجو (آبگوشت ماهی)، کشک زرد، اوجیزک، آبگوشت زابلی یا سیستانی و ...
ابوالحسن علی بن جولوغ سیستانی (فرخی سیستانی)، ابوسعید احمد سجزی، میرزا محمد علی رحیمی (عبرت سیستانی) و ...
این استان بیشتر آب و هوای گرم و خشک دارد اما در عین حال از تنوع آب و هوایی و اقلیمی ویژهای برخوردار است و مناطق کوهستانی، جنگلی و باتلاقی نیز در این استان پهناور به چشم میخورد.
از نظر اقليمی دشت سیستان (در شمال استان) در تيپ اقليم خشك بيابانی قرار دارد و متوسط بارندگی ساليانه آن كمتر از ۶۵ ميلیمتر بوده است. ناحيه بلوچستان (در جنوب استان) در مجموع دارای طبيعتی كوهستانی و خشك است. نواحی جنوبی استان با توجه به مجاورت با دريای عمان و متأثر شدن از بادها و بارانهای موسمی اقيانوس هند، دارای اقليم متفاوتی می باشند. چنانكه بالابودن ميانگين دما و پايين بودن نوسانات آن، از جمله مشخصههای اساسی اقليم بلوچستان میباشد. با اين وجود در جنوب بلوچستان شاهد شرايط آب و هوايی شرجی، در مركز خشك و در شمال معتدل خشك، میباشيم.