استان تهران در جنوب شرقی مرکز رشته کوه های البرز قرار دارد و مرکز آن شهر تهران است که پایتخت کشور ایران نیز بهشمار میرود. این استان از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان قم، از جنوبغربی به استان مرکزی، از غرب به استان البرز و از شرق به استان سمنان محدود است.
استان تهران یکی از قدیمی ترین ناحیه های سرزمین فلات مرکزی ایران است. منطقه تهران تا قبل از گسترش دین اسلام در ایران نیز مسکونی بوده و در دوران اسلامی، ابتدا به عنوان بخشی از ولایت جبال محسوب می شده که در واقع تمام بلاد واقع در ایالت قدیم ماد را در بر داشته است.
در بیشتر ادوار تاریخی، مهم ترین شهر این ناحیه ری بود و ورامین نیز در دوره هایی کوتاه جایگزین ری شده بود. ری که در تقاطع محورهای قزوین، خراسان، مازندران، قم، گیلان و ساوه واقع شده به سبب مرکزیت مهم سیاسی، بازرگانی، اداری و مذهبی از قدیم مورد نظر بوده و مدعیان همواره این مرکز راهبردی را مورد تهاجم و حمله قرار میدادهاند. پیشینهٔ سکونت در ری به ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمیگردد.
آتشکده تخت رستم شهریار بر روی کوه تخت رستم قرار گرفته است. احتمال زیاد این محل قبل از حمله اعراب نام دیگری داشته است. بعد از حمله اعراب ...
کاخ شهربانی ساختمانی است که در سال ۱۳۱۵ در میدان مشق (باغ ملی)، در مرکز شهر تهران برای اداره شهربانی تهران ساخته شد. وزارت امور خارجه ایران در ...
عمارت قزاقخانه، نخستین ساختمان در مجموعه باغ ملی (میدان مشق سابق) می باشد که مربوط به دوره قاجار و دوره پهلوی بوده و بخش عمده ای از آن ...
میدان مشق یا باغ ملی، یک محوطه تاریخی مربوط به دوره قاجار است که از فضای بین آن برای سالهای طولانی به عنوان زمین رژه ارتش بزرگ استفاده ...
سر در باغ ملی از بناهای به جا مانده از دوره قاجار میباشد که به عنوان دروازه ورودی به میدان مشق، که محوطه ای نظامی و در اختیار قشون بود ساخته ...
باغ وحش صفادشت بر روی زمینی به مساحت ۵ هکتار بنا شده و وسعت و گوناگونی جانوری فوقالعادهای دارد. بازدید از موزه حیات وحش صفادشت مختص ...
برج میلاد، برج مخابراتی چندمنظوره ایست که بلندترین برج ایران، ششمین برج بلند مخابراتی جهان و نوزدهمین سازهٔ بلند نامتکی جهان است و از نظر وسعت ...
روستای لزور یکی از بزرگترین روستاهای استان تهران است که در کنار رود فرح رود، در دامنهٔ جنوبی کوه معراج، که کوهی در رشته کوه البرز است، قرار دارد ...
دریاچه سد لزور (سیاه رود) از جمله دریاچههای نزدیک تهران است که در مرز استان مازندران و تهران قرار دارد. دریاچه لزور به واسطه ی سد لزور ایجاد شده ...
مجموعه تفریحی ورزشی تله کابین توچال در بلندای کوهستان های شمال تهران و رشته کوه البرز، با آماده نمودن فضایی بینظیر، فرصتی مناسب برای دوری ...
این آرامگاه مربوط به دوره ایلخانی - دوره صفوی - دوره قاجار است. علاوه بر آرامگاه مقدس امامزاده شاه عبدالعظیم (ع)، امامزاده طاهر و امامزاده حمزه ...
پل طبیعت تهران یک پل سه طبقه پیادهرو و غیرخودرویی است که در عباسآباد تهران قرار دارد. پل طبیعت، اولین پل صرفا پیاده رو در ایران می باشد. همچنین ...
تنگه واشی شامل دو تنگه است که تنگه اول به «واشی» و تنگه دوم به «سا» معروف است. در انتهای تنگه دوم آبشاری با ارتفاع ۱۵ متر قرار دارد. کلمه «واش» ...
ساکنان قدیم تهران قومهای فارسی زبان بودهاند و اکنون بیشتر مردم تهران به زبان فارسی با لهجهی تهرانی سخن میگویند. این در حالی است که اقوامی چون ترک، لر، بلوچ و کرد در کنار فارسها قومیتهای تهران را تشکیل میدهند. همچنین در این استان اقوام شمال ایران چون گیلک، مازنی، ترکمن و تالشی نیز به چشم میخورند.
عمده ترین صنایع دستی استان را قلم زنی روی مس و برنج, خراطی و سبدبافی، خاتم کاری، شیشه گری، تراش و نقاشی روی شیشه، زیلو بافی، نقاشی روی چرم، قالی بافی، سفالگری و چاپ باتیک تشکیل می دهد.
علاوه بر صنایع دستی مهمترین سوغاتی استان تهران سبزی های کوهی و دوغ دماوند، سوهان شهر ری، انگور و کشمش شهریار می باشد.
سر گنجشکی، دمی بلغور جو، دمپختک، اشکنه اسفناج، ته چین فیروزکوه، والک پلو، آش شله قلمكار، خورش ریواس، خورش آلو اسفناج، لوبیا چشم بلبلی پلو و ...
فریدون مشیری، محمد حسین رهی معیری، احمد شاملو، جلال آل احمد، آقا بزرگ تهرانی، امام فخر رازی، غلامحسین درویش خان و ...
سه عامل جغرافیایی در ساخت کلی اقلیم استان تهران نقش مؤثری دارند: کویر یا دشت کویر، رشته کوههای البرز، بادهای مرطوب و بارانزای غربی
استان تهران را میتوان به سه بخش اقلیمی زیر تقسیم کرد: