استان اردبیل یکی از استانهای شمال غربی ایران و مرکز آن شهر اردبیل است. این استان از شمال به جمهوری آذربایجان، از سمت غرب به استان آذربایجان شرقی، از سمت شرق به استان گیلان، کوههای تالش و از سمت جنوب به استان زنجان محدود شدهاست. بسیاری از چشمه های آب گرم و مناظر طبیعی زیبا در اردبیل و اطراف آن هستند. چشمه های معدنی استان اردبیل مانند شهرهای سرعین و سردابه برای کیفیت دارویی خود در سراسر ایران قابل توجه هستند.
اردبيل تحريف شده کلمه آرتاويل است. آرتاويل از دو كلمه آرتا + ويل تشكيل شده كه آرتا به معنى مقدس است و ويل كه ريشه بسيار كهن آريايى دارد به معنى شهر است. اردبیل از شهرهای کهن ایران است که حدود ۵۰۰۰ سال قدمت دارد. تاريخ بنا و پيدايش اردبيل به درستي معلوم نيست و به طور قطع نمي توان گفت اين شهر در چه تاريخي و به دست چه كسي به وجود آمده است.
پيش از دوره اسلامی آذربايجان دارای دو مركز اصلی بود: يكی از اين دو مركز گنجک (به ارمنی گنزک) بود كه همان تخت سليمان امروزی است، اما نام مركز ديگر در جغرافيای استرابن از قلم افتاده است. در دوره اسلامی اين دو مركز را شيز و اردبيل خوانده اند. می گويند اردبيل بدون شک مركز تابستانی آذربايجان بوده است. از اواسط تا اواخر دوره ساسانی، اردبيل به تنهايی مركز آذربايجان به شمار می رفت. اردبيل به هنگام فتح آذربايجان به دست مسلمانان هم چنان پايتخت اين منطقه و مقر مرزبان آن بود.
اردبيل در دوره صفوی از لحاظ سياسی و اقتصادی سرآمد شهرهای ايران بود. شاه اسماعيل صفوی قيام خود را از اردبيل آغاز كرد.
پل معلق مشگینشهر به عنوان طویل ترین پل معلق خاورمیانه در ارتفاع ۸۰ متری رودخانه خیاوچایی و بر روی پارک جنگلی مشگینشهر احداث شده است. سازه ...
بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی فراتر از یک آرامگاه است و با معماری عجیب و زیبایش از هفتصد سال پیش در اردبیل همچنان پابرجاست. در این مکان علاوه ...
سرعین دارای دهها چشمه آبگرم معدنی میباشد که از کوه سبلان سرچشمه میگیرند. چشمههای آبگرم سرعین با دما، خاصیت و ویژگیهای درمانی خاصی ...
دریاچه شورابیل تنها دریاچه طبیعی داخل شهری در ایران میباشد. این دریاچه در گذشته بسیار شور بوده است، ولی امروزه با افزودن آب شیرین به آن از شوری ...
از مهمترین جاذبه های گردشگری روستای حیران، گردنه حیران است که در مسیر راه ارتباطی آستارا – اردبیل قرار گرفته است. نامش را از این جهت حیران گذاشته اند ...
اکثر ساکنان استان اردبیل را آذربایجانیها تشکیل میدهند که به زبان ترکی آذربایجانی سخن میگویند. تالشها دیگر ساکنان اردبیل هستند که به زبان تالشی سخن میگویند. در بخشهایی از شهرستان خلخال (در جنوب استان) تاتها سکونت دارند و زبان تاتی به همراه زبان ترکی آذربایجانی رایج است.
قالی بافی، گلیم بافی و جاجیم بافی از کهن ترین صنایع دستی شهرستان اردبیل است. از دیگر صنایع دستی استان اردبیل می توان شال بافی، جوراب های پشمی، پشتی، قلاب دوزی، خورجین بافی، نقره كاری، قلمزنی، خاتم كاری، صنایع چوبی و فلزی و سفال گری را نام برد.
از مهمترین سوغات اردبیل میتوان قالی، آبنبات، تخمهٔ آفتابگردان، حلوای سیاه، سرشیر، کره، فتیر، شیرینیهای محلی، شكلات روسته، عسل طبیعی سبلان، عصارهٔ گلهای سبلان و کره را نام برد.
آش دوغ معروف ترین غذای محلی اردبیل است. پیچاق قیمه، انواع كوكو، رشته پلو قیسی، اماج بایلدی، خورش هویچ، شیرپلو، باسترپلو، كوكوماه و ... نیز در این استان به فراوانی طبخ می شوند.
شیخ صفی الدین اردبیلی، شاه اسماعیل صفوی، شاه محمد خدابنده، مقدس اردبیلی و ... .
این استان در شمار یکی از سردترین استانهای کشور قرار می گیرد و میزان بارندگی آن زیاد است و دمای آن در حدود وسیعی تحت تأثیر ارتفاعاتی است که غالبا با برف پوشیده هستند.