استان آذربایجان غربی یکی از استان‌های شمال غربی ایران و مرکز آن شهر ارومیه است. این استان از شمال به جمهوری آذربایجان و ترکیه، از مغرب به کشورهای ترکیه و عراق، از شرق به استان آذربایجان شرقی و استان زنجان و از جنوب به استان کردستان محدود است. این استان تنها استان ایران است که با ترکیه هم مرز است. سراسر مرز استان با ترکیه و عراق از کوه‌های مرتفع دیوارمانندی از شمال به جنوب کشیده شده‌است که منبع چشمه‌های آب فراوان هستند.

تاریخچه آذربایجان قبل از اسلام

استان آذربايجان غربی بخشي از سرزمين باستاني ماد است و آن را ماد كوچك مي ناميدند. در زمان سلطنت اسكندر مقدوني بر ايران سرداري به نام آتورپات يا آتروپاتن كه شهربان منطقه ماد كوچك بود، در اين سرزمين قيام كرد و آنگاه با انعقاد عهدنامه اي از واگذاري آذربايجان به دست يوناني ها جلو گيري کرد و اسكندر به این شرط كه آتروپات خود را تابع امپراتوري وي بداند، اورا در آنجا باقي گذاشت.

پس از مرگ اسكندر كه خونريزي در بين جانشينان وي در گرفت ، آتروپات به حكمراني اين منطقه رسيد و به پاس خدمات وي از جلوگيري اعمال نفوذ بيگانگان در اين منطقه ماد كوچك را بنام سردار آتروپات خواندند.

در روزگار ساسانيان این منطقه يكي از ايالات مهم ايران وبه قول يوناني ها ساتراپ نشين بوده كه به علت وجود آتشكده معروف آذر گشسب و آتشكده هاي ديگر ، به نام آذربايجان معروف شد.

تاریخچه آذربایجان بعد از اسلام

با حمله مغولان و با ورود هلاکوخان ، آذربایجان مرکز شاهنشاهی مغولان از خراسان تا شام شد. پس از مغولان، خاندان ترکان قره قیونلوها و آق قیونلوها بر این منطقه تسلط یافتند. در زمان صفویه، شاه اسماعیل اول شهر تبریز را پایتخت ایران اعلام کرد. در دوره قاجار و در زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار بخشی از آذربایجان طی عهد نامه های به روسیه واگذار شد. بعد از فتحعلی شاه ، شهر تبریز ولیعهد نشین شد و احمد شاه و ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه و بالاخره محمدعلی شاه دوران ولایت عهدی خود را در این شهر گذراندند.

رضاخان در سال 1300 شمسی سیطره حکومت مرکزی ایران را بر این منطقه برقرار کرد. با شروع جنگ جهانی دوم در سال 1320 شمسی، نیروهای شوروی وارد ولایات شمالی ایران از جمله آذربایجان شدند. این نیروها در اردیبهشت ماه 1325 شمسی به دنبال طرح مسئله آذربایجان در سازمان ملل متحد، آذربایجان را تخلیه کردند. مردم آذربایجان در جریان ملی شدن صنعت نفت در سال 1329 شمسی مبارزه را علیه استعمار انگلیس آغاز کردند و سرانجام با پیروزی ، انگلیس شکست خورد.

نام های مختلف آذربایجان

آذربایجان در فارس میانه، آتور پاتکان، در آثار کهن فارسی، آذربادگان یا آذربایگان، در فارسی کنونی، آذربایجان، در یونانی، بیزانس آذربیگانون، در ارمنی، اتراپاتاکان، در سریانی، آذربایغان و در عربی، آذربیجان نامیده شده است.

مناطق گردشگری استان آذربایجان غربی